Чым можа зацікавіць водгук на стары спектакль – спектакль, які ўжо даўно няможна паглядзець на сцэне (“Літаратура і мастацтва”, 15 красавіка 1994 года)? Водгук на спектакль Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы “Віват, імператар!” паводле “Крэслаў” Э.Іянескі ( у 1994 годзе ён прадставіў Беларусь у Беластоку на святкаванні Міжнароднага дня тэатра) перадусім цікавы ацэнкаю рэжысёрскай работы Уладзіміра Савіцкага. “Віват, імператар!” паводле Э.Іянескі – адна з ягоных першых буйных работ.
Іянескавы “Крэслы” упершыню не зазналі поспеху 25 красавіка 1952 года “…пасля трыумфальнага правалу… у “Тэатр дэ Ланкры”, які з таго часу так і знік. У зале сядзелі тры ці чатыры гледачы на трыста пяцьдзесят месцаў. Адамоў (Арцюр Адамоў, знаны французскі мастацкі дзеяч. – Ж.Л.) быў у захапленні.Ён прыйшоў паглядзець п’есу, сядзеў на балконе і сказаў: “На сцэне – нікога, у зале – пуста, усё ўпустую і гэта – адметна”. З таго часу, кажучы па-шчырасці, і ў Лондане, і ў Нью-Йорку, і ў Парыжы, і ў процьме самага рознага памеру гарадоў колькасць паспяховых пастановак ці зраўнялася хоць з колькасцю заяўленых Іянескам крэслаў? А яна, “колькасць крэслаў, якія выносяць на сцэну, мусіць быць значнаю: мінімум сорак, але лепш яшчэ болей, калі можна…” “Няможна!” – выгукнула ўсеахопна наша тутэйшая тэатральная нішчымніца. “На жаль…” – войкнула эстэтыка незаможнага тэатра. Рэжысёру Уладзіміру Савіцкаму і мастаку Валерыю Кашчэеву засталося скарыстацца з сякога-такога мэблевага ламачча, крута паменаванага “падборам”. Сярод іх і наканавана дзейнічаць двум асобам, рэжысёрскаю спагадлівасцю не даведзеных да патрабаванняў драматурга, – у таго, як вядома, дзейнічаюць Стары ды Старая. На сцэне персанажы выглядаюць на акцёрскія гады. А тое, што адзін другую часам кліча Семірамідаю, па-мойму, ніякіх звышзначэнняў не мае, ды ў зваротах Уладзіміра Рагаўцова да Тамары Нікалаевай-Апіёк ніякіх падтэкстаў не чуваць. Годная буржуазная парачка, Спадарыня й Спадар, Яна і Ён… Так сабе?...
