Патрабуюцца рукі і сэрцы

Штораніцы за каваю я выслухваю сабачыя і кашэчыя гісторыі, бо сястра дапамагае валанцёрам, якія ратуюць катоў і сабак. Часам збіраюць па вуліцах, а часцей забіраюць з вуліцы Гурскага, 42, дзе месціцца ўстанова, названая “Фаўнай гораду” –  пункт адлову і часовага ўтрымання  жывёлаў. Гісторыя першая, другая, чарговая... Пазачарговую гісторыю я пачула пад час выканання службовых абавязкаў. Перад пачаткам спектакля глядач гадоў васьмі шчасліва паведаміў: цяпер у яго таксама ёсць сабака! Гледачоў тата разважліва ўдакладніў, маўляў, глядзелі ваш спектакль, а там сабака ды котка знаходзяць сабе гаспадароў. Ну і... пад уплывам мастацтва спраўдзілі сынаву мару. Узялі сабаку. Проста ўзялі – у валанцёраў...

Увага, знаўцы ды заўсёднікі Тэатра юнага гледача! У якім спектаклі знайшлося падобнае мастацкае кіраўніцтва да дзеяння?  Слушна, у цудоўнай гісторыі пра Брыка і Шусю, якія шукаюць лета. Сярод нашых персанажаў ёсць прынцэса Беласнежка, якая вельмі любіць свайго маленькага поні. Ёсць маленькі лорд Седрык Фаўнтлярой, што любіць сабак і рыхтуе свайму дзеду прыемную неспадзёўку  – сабачы хор, які брэша... дакладна пад музыку. Ёсць маленькае Асляня, якое ўцякае ад жорсткага гаспадара і дапамагае немаўляці на імя  Езус Хрыстус. Ёсць вожыкі, вавёркі, медзьвядкі, парсючкі, пацукі, краты, ластаўкі... У тэатры працуюць з вобразамі. У адных спектаклях жывёльныя персанажы адлюстроўваюць чалавечыя дачыненні, у іншых – уяўленні  людзей пра жывёлаў,  у нейкіх – стасункі людзей з жывёламі. Неўзабаве выстветлілася, што сярод нашых заўсёднікаў-тэатралаў ёсць ратаўнікі жывёлаў з  маладзёвага грамадскага аб’яднання “Суперкот”. Натуральна,   Тэатру юнага гледача проста наканавана было з ім пасябраваць!

"Суперкоткі" (валанцёркі прытулку) на кашэчай выставе 

Вольга Швед, старшыня “Суперката”, з гэтай нагоды жартуе: маўляў, у нас агульныя каты, сабакі, дзеці, сваякі, а хто як не дзеці і не жывёлы патрэбны адзін аднаму?

Паводле адукацыі Вольга – педагог, паводле заняткаў – прадпрымальнік, у вольную часіну – валанцёрка. Перавагу аддае катам. Бавіцца з імі столькі часу, што, падобна, здолее перакладаць з кашэчае мовы на некалькі чалавечых.

– Амаль перакладаю, – пагаджаецца Вольга. –  Здаецца, самыя лепшыя чалавечыя пачуцці ўзнікаюць да дзяцей і да жывёлаў. Варта дакрануцца да пухнатага кашэчага камячка альбо да маленькага дзіцяці... А калі не ўзнікаюць, калі чалавек не любіць жывёлаў ды дзяцей, дык з чалавекам нешта не тое робіцца...  Дзеці жывуць пачуццямі, жывяцца вобразамі, таму спектаклі , напэўна, самае геніяльнае вынаходніцтва, каб распавесці дзіцяці пра жывёлу і абудзіць да жывёлы лепшыя пачуцці (вядома, ёсць адметныя фільмы ды кнігі, але тэатр – ён вось тут і зараз, і ягонае ўздзеянне пераацаніць цяжка).

Трэці шлях

12-14 кастрычніка ў Таронта (Канада) адбыўся Міжнародны Фестываль рукадзелля CreativFestival. Ладзіцца фестываль два разы на год, а сёлета ўвосень адзначыў сваё дваццаціпяцігоддзе. Зрэшты, нашы выданні пра фестываль не пішуць, як не пішуць пра “Формулу рукоделия у Маскве ды Кіеве, эстонскі Карункавы фэст альбо “Handarbeit&Hobby” у Кёльне, пра выставы і фестывалі ў Парыжы, Мадрыдзе, Лос-Анжэлесе...  Рукадзельная Беларусь сілкуецца інтэрнэт-навінамі. Адтуль і стала вядома, што  ў Таронта з нагоды юбілейнага святкаваньня ладзілася выстава майстроў-дызайнераў вышыванкі Needlework Designer Line, у якой бралі ўдзел сябры Гільдыі канадыйскіх дызайнераў вышыванкі (Needlework Designers of Canada). Сярод іх –  буцік "Spiritof Belarus".

Ягоная гаспадыня і стваральніца – Ірына Варабей, празаік, перакладчыца, майстрыха-дызайнер, фатограф, аўтарка адметных мадэляў на падставе беларускіх традыцыйных матываў ды вобразаў...  якія  муляюць сучасным беларускім рукадзельніцам сваёю відавочнаю недасяжнасцю.  Бо кніжак, часопісаў, сайтаў  не адно з маляўнічымі фота, але з дакладнымі схемамі, выкрайкамі, узорамі і прыкладамі для кожнага, хто хоча і вымагае, нямашака (натуральна, гаворка не пра энцыклапедыі, доследы ды адмысловыя ўтварэнні прафесійнікаў кшталту “Скарбніцы”).  Зрэдчас можна трапіць на добрага майстра, які вучыць не толькі аздабляць ды кроіць нацыянальныя строі, але тлумачыць сутнасць аздобаў-арнаментаў, іхняе значэнне, ўжыванне, каштоўнасць...  І, найгалоўнае, патрэбу ў іх. Перадусім патрэбай Ірына Варабей шчодра дзеліцца з намі .  Жана Лашкевіч 

Трэці шлях

“ ...Калі хочаш нечага папрасіць у Бога – маеш розныя шляхі да Яго. Па-першае, можаш схадзіць у царкву ды памаліцца. Па-другое, можаш запаліць грамнічную свечку; і пакуль агонь гарыць – маеш час для звароту да Яго... Але ёсьць яшчэ адзін шлях. Наш пракаветны, з даўняе даўніны. Складзі свой ліст да Яго. Не, ня літарамі і не алоўкам. Вазьмі голку з ніткай –  і вышый. А замест словаў –  узоры. Усё пра ўсё у тых узорах ёсьць... “

Гэтак некалі прыгаворвала мая бабуля, калі навучала мяне складаць з вышываных крыжыкаў ды ромбікаў узоры, а з узораў –  свае лісты да Бога і гэткім магічным чынам наладжваць сваю повязь з духовым сусьветам.

 А можа, і не мая бабка... А можа, і ня мне... Можа, маёй бабцы ейная бабка, калі тая яшчэ была маленькай... А можа, іншая бабка ды ў іншае стагоддзе... Можа, гэткім чынам мільёны нашых бабак з веку ў век перадавалі наступным пакаленням сваю няхітрую мудрасць.

Дёмка плюс Маланка...

5 и 6 ноября в ДК им. Дзержинского – знаменитая «Комедия…» В.Рудова по К.Марашевскому и Ф.Алехновичу в постановке А.Андросика.

Спектакль жив! Благодарить за это будем антрепризу Дженни Шариповой:  отныне показы «Комедии…» станет готовить и проводить именно она.

…Дёмка и Маланка живут не мирно и не счастливо, а работают много и тяжело. Дошло до того, что в радость обоим – только водка. Но водку сосед Давидка даёт не так просто, а в долг. А долг растёт! А ниоткуда нет никакой помощи!

Отчаявшийся Дёмка  нарекает на прародителя Адама, который своим грехом всё человечество втянул в тяжёлую трудовую жизнь… и неожиданно получает ответ на свои нарекания! И не простой ответ, а действенный: перед Дёмкой появляется… Чёрт…   Чёрт, которому приспичило решить свои собственные вопросы с человечеством…

 

...Театр «Комедия» представляет легендарный спектакль «Комедия о злосчастном крестьянине Дёмке, его жене Маланке, арендаторе Давиде и Чёрте, который утратил смысл существования»

...Театралов в белорусских молодёжных компаниях девяностых годов часто узнавали по фразам-цитатам вроде «Шалом, Дзёма, кали аддасі?!», «Больш клопату, ніж таго жыцця...”, “Я смяюся, бо слёз ужо няма...” Бывало, что на “Шалом, Дзёма!” дружно отвечал смехом переполненный троллейбус, а на «Ліха ня возьме, дык аддай!» настораживался милиционер; свидетель рассказвал, как историю «пра трыста і адзін рубель» цитировали клиенты в банке…

«Комедия…» настолько пришлась по вкусу белорусским зрителям, что прожила двадцать лет и два года, а в августе 2012 года выдержала восьмисотый показ! И со сцены не сошла!

Да, она изменилась – как меняется легенда, пересказанная несколькими поколениями. Изменилась с 1991 года, когда режиссёр-педагог Андрей Андросик с коллегой Владимиром Рудовым подготовили спектакль с выпускным курсом своих учеников из Академии искусств. И с тех пор, когда была украшением репертуара двух театров, Альтернативного и Малого (ныне не существующих), брала гран-при международных фестивалей, – тоже изменилась. А узнал бы сегодня свой сюжет о селянине Дёмке доминиканский монах Каэтан Марашевский? Ну, монологи бы точно узнал – некоторые и не менялись с 1787 года. А некоторые переписал белорусский классик Франтишек Алехнович – в начале двадцатого века…

В чём секрет популярности «Комедии…»,, живой театральной легенды? В правильно поставленных вопросах – вечных человеческих вопросах к самим себе и к тайнам мирозданья? Или в ответах, которые старательно ищут герои?

Похоже, у каждого зрителя – свой секрет...

 

 

Жанна Лашкевич

Фото Виктора Стрелковского

Дзёмка+Маланка ды...

5 і 6 лістапада ў ДК імя Дзяржынскага – знакамітая «Камедыя…» У.Рудава паводле К.Марашэўскага і Ф.Аляхновіча ў пастаноўцы А.Андросіка.

Спектакль жыве! Дзякаваць трэба антрэпрызе Джэні Шарыпавай: цяпер паказы «Камедыі…» будзе рыхтаваць ды ладзіць менавіта яна.

…Дзёмка ды Маланка жывуць не добра й не шчасліва, а працуюць многа ды цяжка. Дайшло да таго, што абодвум на радасць – толькі гарэлка. Але ж  гарэлку сусед Давідка дае не за так, а пазычае. А пазыка расце! А ні адкуль жа ж няма аніякае помачы!

Роспачны Дзёмка  наракае на бацьку Адама, які сваім грахом усё чалавецтва ўправіў у цяжкое працоўнае жыццё... і  нечакана мае адказ на свае нараканні! І не просты адказ, а дзейсны: да Дзёмкі з’яўляецца... Чорт... Чорт, якому карціць  павысвятляць свае ўласныя пытанні з чалавецтвам…

Жана Лашкевіч 

Фота Віктара Стралкоўскага

"Камедыя...": 20 гадоў і 800 разоў

Васьмісоты паказ знакамітай «Камедыі ..." адбудзецца 28 і 30 верасня ў Доме культуры ветэранаў. Спектакль жывы! Дзякаваць за гэта будзем антрэпрызе Джэні Шарыпавай: ад гэтага часу паказы «Камедыі ..." стане рыхтаваць ды ладзіць менавіта яна.

 Спектаклю «Камедыя ...» - дваццаць гадоў, але персанажы і сюжэтныя павароткі высветліліся якраз да 1787 году стараннямі выкладчыка Забельского дамініканскага калегіюма Каэтана Марашэўскага. На пачатку дваццатых гадоў мінулага стагоддзя "Камедыю ...» высока ацаніў драматург Францішак Аляхновіч, узяўшы некаторыя маналогі ў сваю п'есу «Птушка шчасця». У 1991 годзе рэжысёр-педагог Андрэй Андросік з калегам Уладзімірам Рудавым падрыхтавалі спектакль «Камедыя ...» як дыпломны - для выпускнога курсу сваіх вучняў з Акадэміі мастацтваў. Драматургам выступіў Уладзімір Рудаў. Ён самы вярнуў п'есе пышны барочны назоў: «Камедыя пра злашчаснага селяніна Дзёмку, ягоную жонку Маланку, арандара жыда Давіда і Чорта, які страціў сэнс існавання».

Спектакль атрымаўся настолькі пераканаўчым і яркім, што ўпрыгожыў рэпертуар двух тэатраў, Альтэрнатыўнага і Малога (цяпер, на жаль, не існуючых) і ўзяў некалькі гран-пры міжнародных фестываляў.

У спектаклі гучаць вечныя чалавечыя пытанні да самога сябе і да таямніцы светабудовы, але сакрэт папулярнасці выдаў адзін з персанажаў, проста абвясціўшы: «Я смяюся, таму што слёз ўжо няма!" Ну не плакаць жа чалавеку з уласнага глупства ды наіўнасці!

Першыя выканаўцы роляў Мужыка і Бабы, Анатоль Голуб і Святлана Нікіфарава, выйдуць на сцэну Дома ветэранаў на васьмісоты паказ. У ролі Давіда выступіць Аляксандр Палазкоў, вядомы тэатральным гледачам выдатнымі працамі ў рэпертуарных і антрэпрызных спектаклях Мінску; для таго, каб выканаць ролю Чорта, з Парыжу прыляціць Генадзь Фамін.

 P.S. Абяцаю фотаздымкі ды водгукі. Жана Лашкевіч

Двадцать лет и восемьсот раз

Восьмисотый показ знаменитой  «Комедии…» состоится 28 и 30 сентября в Доме культуры ветеранов.

Спектакль жив! Благодарить за это будем антрепризу Дженни Шариповой:  отныне показы «Комедии…» станет готовить и проводить именно она.

Спектаклю «Комедия…» - двадцать лет, но персонажи и сюжетные повороты оформились к 1787 году  стараниями преподавателя Забельского доминиканского коллегиума Каэтана Марашевского. В начале двадцатых годов прошлого века «Комедию…» высоко оценил драматург Франтишек Алехнович, взяв некоторые монологи  в свою пьесу «Птица счастья». В 1991 году режиссёр-педагог Андрей Андросик  с коллегой Владимиром Рудовым подготовили спектакль «Комедия…» как дипломный – для выпускного курса своих учеников из Академии искусств. Драматургом выступил Владимир Рудов. Он же вернул пьесе пышное барочное название: «Комедия о злосчастном крестьянине Дёмке, его жене Маланке, арендаторе Давиде и Чёрте, который утратит смысл существования».

Спектакль получился настолько убедительным и ярким, что стал украшением репертуара двух театров, Альтернативного и Малого (ныне, к сожалению, не существующих) и  взял несколько гран-при международных фестивалей.

В спектакле звучат вечные человеческие вопросы к самому себе и к тайнам мирозданья, но секрет популярности выдал один из персонажей, прямо заявив: «Я смеюсь, потому что слёз уже нет!» Ну не плакать же человеку над собственной глупостью и наивностью! 

Первые исполнители ролей Мужика и Бабы, Анатолий Голуб и Светлана Никифорова, выйдут на цену Дома ветеранов на восьмисотом показе.  В роли Давида выступит Александр Полозков, известный театральным  зрителям замечательными работами в репертуарных и антрепризных спектаклях Минска; для того, чтобы исполнить роль Чёрта, из Парижа прилетит Геннадий Фомин.

P.S. Абяцаю фотаздымкі ды водгукі. Жана Лашкевіч

Блытаніна міжволі

Невялікае паведамленне-удакладненне для чытачоў: шаноўныя, насамрэч у мяне два блогі. У першым адбіваюцца мае прафесійныя зацікаўленні, у другім - захапленні па-за прафесійнай дзейнасцю.

Другі блог - рукадзельны,  я вяду яго пад назовам і нікам Vezha !

Я меркавала, што ў двух блогах заблытацца аніяк няможна, але... Спадзяюся, пасля гэтых радкоў усё высветліцца і тыя, хто хоча чытаць артыкулы ды інтэрв'ю, застануцца пры "Сценах, залах, мастерских", а тыя, хто любіць шыць-вязаць-гафтаваць, зменяць падпіску на блог Vezha.

Вымагаю паразумення, дзякую за цярплівасць і перапрашаю за міжвольную блытаніну.

Жана-Vezha

"У добрым тэатры ўжо ўсё прыдумана"

На 16:00 21 лютага 2012 года ў Дзяржаўным музеі гісторыі тэатральнай імузычнай культуры (Мінск, Верхні горад, Музычны завулак, 5) прызначана адкрыццёвыставы Ларысы Рулёвай, галоўнага мастака Беларускага рэспубліканскага тэатраюнага гледача.

Экспазіцыю складуцьмакеты, бутафорыя, эскізы афармлення сцэны і эскізы касцюмаў, а таксамакасцюмы, якія адпрацавалі ў шмат якіх спектаклях тэатра.

Выстава, яктворчая справаздача мастака больш чым за трыццаць гадоў тэатральнае службы,прымеркавана да юбілею Ларысы Ільінічны.